Dieta osoby z chorobą Hashimoto, jest pierwszym z serii artykułów o tej chorobie. Zostaną poruszone tematy ile posiłków oraz jakie źródło białka będzie dla mnie najlepsze?
Hashimoto – co to za schorzenie?
Choroba Hashimoto jest pierwotną, nabytą niedoczynnością tarczycy, spowodowaną przewlekłym autoimmunologicznym zapaleniem tego gruczołu. Jest wskazywana jako jedna z najczęstszych przyczyn niedoczynności tarczycy i dotyczy 10-20 razy częściej kobiet niż mężczyzn. W chorobie Hashimoto przeciwciała przeciwko antygenom tarczycy są nadmierne produkowane, i z jakiegoś powodu traktują tarczycę jak wroga, (dlatego też choroba Hashimoto jest choroba autoimmunologiczną), rozwija się stan zapalny, który potocznie mówiąc powoli “zjada nam tarczycę”.
Przyczyny choroby Hashimoto
Do przyczyn rozwoju choroby Hashimoto należą:
- Czynniki genetyczne
- Czynniki środowiskowe (tj. infekcje wirusowe i bakteryjne, stres, palenie papierosów, napromienianie zewnętrzne, leczenie jodem radioaktywnym)
- Czynniki żywieniowe (nadmiar jodu, niedobór selenu, alergeny pokarmowe)
- Inne choroby o podłożu autoimmunologicznym
Żywienie w chorobie Hashimoto ma znaczenie
Farmakoterapia jest najważniejszym czynnikiem w leczeniu niedoczynności tarczycy. Należy jednak podkreślić,że prawidłowo zbilansowana dieta, która dostarczy nam niezbędne składniki odżywcze, które będą wykorzystane do syntezy hormonów tarczycy oraz unikanie składników, które zaburzają ten proces, ma ogromne znaczenie wspomagające proces leczenia.
Ilość posiłków i ich energetyczność
Tak jak w zasadach racjonalnego odżywiania, osoba chora na niedoczynność tarczycy, powinna spożywać 4-5 posiłków dziennie, o regularnych porach. Dzięki temu, nasza przemiana materii nie ulegnie obniżeniu. W niedoczynności tarczycy często można zaobserwować nadmierną masę ciała. Wynika to z faktu, że tarczyca odpowiedzialna jest za około 30% spoczynkowej przemiany materii i w sytuacji niedoboru jej hormonów energia z pożywienia magazynuje się pod postacią tkanki tłuszczowej. Z tego względu energetyczność diety ( ilość spożytych kalorii) powinna być pod kontrolą, w zależności od stylu życia oraz stopnia aktywności fizycznej,
Utrata masy ciała, gdy jest ona za wysoka, przyczynia się do normalizacji stężenia hormonów we krwi – dlatego też istotna jest prawidłowo dobrana, indywidualna dieta. Należy unikać drastycznych, niskokalorycznych diet, gdyż pogarszają one już osłabiony metabolizm, a niedobór białka w diecie powoduje wzrost TSH.
Przeczytaj artykuł: Spowolnienie metabolizmu
Białko
W jadłospisie osoby z niedoczynnością tarczycy, ilość białka pełnowartościowego powinna być zwiększona. Białko ma największy efekt termogenny i jego wykorzystanie podwyższa metabolizm – co ma korzystny efekt w przypadku gdy przemiana materii osoby z niedoczynnością jest obniżona . Białko jest również substratem w syntezie hormonów tarczycy, a odpowiednia podaż białka pełnowartościowego powstrzyma wypadanie włosów, które często pojawia się przy schorzeniach tarczycy.
Dobrym pełnowartościowym, zalecanym źródłem białka w chorobie Hashimoto będzie zatem: mięso, ryby morskie oraz jajka. Wiele badań wskazuje na korelację spożycia mleka a występowaniem chorób autoimmunologicznych, dodatkowo jest ono źródłem kazeiny, która wykazuje duże zdolności antygenowe. Z tego też względu, mleko oraz produkty mleczne powinny pojawiać się w diecie w umiarkowanych ilościach.
Natomiast u osób ze zdiagnozowaną nietolerancją laktozy (występującą w mleku i produktach mlecznych) która, bardzo często towarzyszy chorobie Hashimoto, należy wprowadzić dietę bezlaktozową, czyli eliminująca produkty mleczne. W takiej sytuacji można do jadłospisu włączyć napoje roślinne (np.orzechowe, migdałowe, gryczane, ryżowe, kokosowe) lub dostępne na rynku produkty bezlaktozowe. Produkty te śmiało również mogą być stosowane przez osoby które nie mają stwierdzonej nietolerancją laktozy (tym bardziej, że spożycie tradycyjnych produktów mlecznych powinno być ograniczone).
W następnej części artykułu poruszymy temat tłuszczy, węglowodanów, błonnika w diecie osoby z chorobą Hashimoto oraz czy dieta bezglutenowa jest w tym schorzeniu koniecznością.
Bibliografia
- Pawlikowski M.: Choroby tarczycy. w: Zaburzenia hormonalne. red. Pawlikowski M. Wyd. PZWL, Warszawa, 2003; 47-90
- Przybylik-Mazurek E., Hubalewska-Dydejczyk A., Huszno B.: Niedoczynność
tarczycy na tle autoimmunologicznym. Alergologia-Immunologia, 2007; 4: 64-69. – - Łącka K., Maciejewski A.: Współczesne poglądy na temat etiopatogenezy autoimmunologicznego zapalenia tarczycy(choroby Hashimoto). Pol. Merk Lek., 2011; 30: 133-138.
- Mahan L.K et al: Krause’s Food & the Nutrition Care Process, Elsevier Saunders USA, 2012; 13th edition, Medical Nutrition Therapy for Thyroid and Related Disorders, 711-723.
- Zieleniewski J.: Choroby tarczycy. w: Zarys endokrynologii klinicznej. red. Pawlikowski M. Wyd. PZWL, Warszawa, 1996; 68-103.
- Hozyasz K., Słowik M.: Mleka inne niż ogólnodostępne krowie – argumenty za i przeciw. Prz. Gastroenterol. 2013; 8(2): 98–107.
