Narastająca w dzisiejszych czasach nadwaga i otyłość jest bardzo niebezpiecznym
zjawiskiem. Może ona prowadzić do powstania licznych chorób, obniżenia samopoczucia oraz
braku akceptacji własnego ciała. Do jej wykrywania najczęściej stosowany jest wskaźnik masy
ciała BMI, czyli z angielskiego „body mass index”. Jest on bardzo prosty w obliczeniu oraz
interpretacji, dlatego wiele osób z niego korzysta. Posiada jednak wady, a jedną z nich jest niska
dokładność pomiaru. Z biegiem lat powstały inne metody oceny masy ciała, które z powodzeniem
zaczynają zastępować powszechnie znany wskaźnik BMI.
Skąd się wziął wskaźnik BMI?
BMI ma swoje początki już w 1832 roku, kiedy to antropometryczny współczynnik
masy ciała został opracowany przez belgijskiego matematyka, astronoma oraz statystyka
Adolfa Queteleta. Prowadził on szereg badań związanych z medycyną, które miały za zadanie
określić kształt przeciętnego człowieka. Wielu ówczesnych ludzi wyrażało chęć brania udziału w
badaniach Queteleta. W pewnym momencie swoich obserwacji uczony dostrzegł pewną zależność
między masą ciała a wzrostem człowieka. Odkrył on, że ludzka waga zwiększa się w sposób
proporcjonalny do kwadratu wzrostu człowieka. I właśnie w ten sposób został odkryty używany po
dziś dzień wskaźnik BMI, który początkowo nosił nazwę współczynnika Quateleta. Amerykański
fizjolog Ancel Keys w 1972 roku zmienił jego nazwę na obecnie znany nam wskaźnik masy ciała.
Jak obliczać oraz interpretować BMI?
W celu obliczenia wskaźnika BMI należy znać swoją aktualną masę w kilogramach
oraz wzrost w metrach. Stosunek wagi do wzrostu podniesionego do kwadratu pozwala
określić, ile wynosi wskaźnik BMI u danej osoby. Następnie uzyskaną wartość należy
odpowiednio zinterpretować.
Wzór: BMI = masa ciała (kg)/wzrost (m) 2
Kryteria BMI:
Niedowaga <18,5
Prawidłowa masa ciała 18,5–24,9
Nadwaga 25–29,9
Otyłość ≥30
I stopnia 30–34,9
II stopnia 35–39,9
III stopnia ≥40
Wskaźnik BMI można obliczyć samemu według wzoru lub skorzystać z kalkulatorów BMI
dostępnych na różnych stornach internetowych, gdzie wpisując swoja wagę oraz wzrost przeważnie
otrzymuje się od razu wartość wskaźnika wraz z interpretacją. Proste, prawda?
Wady stosowania BMI jako metody oceny masy ciała
Do korzystania ze wskaźnika BMI przekonuje nas to, że w łatwy i szybki sposób można
go obliczyć. Nie potrzeba także żadnych specjalistycznych sprzętów, oprócz wagi i miary.
Niestety ma on pewne ograniczenia. Przede wszystkim przez to, że opiera się on jedynie na wadze
i wzroście jest dość niewiarygodny. Trzeba wiedzieć, że zakres wartości wskaźnika BMI został
opracowany tylko i wyłącznie dla dorosłych i nie może być stosowany u dzieci oraz młodzieży.
Aby ocenić prawidłowy rozwój swojej pociechy należy zastosować siatki centylowe, które powinny
być dostosowane dla danej populacji. Sfałszowany wynik BMI mogą otrzymać kobiety w ciąży,
niektórzy sportowcy oraz osoby posiadające schorzenia, które objawiają się obrzękami czy
zatrzymywaniem się wody w organizmie. Zdecydowanym minusem BMI jest fakt, że wskaźnik ten
nie uwzględnia typu budowy ciała. Wysoka masa ciała nie musi wynikać z dużej zawartości tkanki
tłuszczowej, lecz także z powodu rozbudowanych mięśni czy obecności wody pozakomórkowej.
Szczególna uwagę trzeba zwrócić na sportowców oraz osoby, które regularnie ćwiczą. Często
zdarza się tak, że osoby o atletycznej budowie ciała mają podwyższony wskaźnik BMI, który
wskazywałby na nadwagę.
Obliczanie wskaźnika BMI to zdecydowanie najbardziej popularny sposób oceny masy
ciała. Warto, więc co jakiś czas zmierzyć się oraz zważyć i obliczyć wskaźnik BMI. Jeżeli pojawią
się jakieś odchylenia od normy należy skonsultować się ze specjalistą – lekarzem lub dietetykiem.
Trzeba wiedzieć, że istnieją także inne, dokładniejsze metody oceny masy ciała…i niektóre z nich są
naprawdę bardzo ciekawe. Już w kolejnym artykule postaram się opisać je w interesujący sposób.
Zapraszam!
