SIBO – dieta FODMAP

Czy dieta w SIBO jest konieczna?

Wiem już czym jest SIBO, czym się objawia, jak diagnozować i leczyć oraz kto jest szczególnie narażony. Jak większość z Was pewnie się domyśla, jest to portal prowadzony przez dietetyków i trenerów, więc pewnie jakaś dieta też powinna być. No ba, nawet nie jakaś tam dieta, tylko dieta dość absorbująca i wymagająca dużo determinacji. Za to stosowanie jej przynoszą kolosalne efekty w poprawie funkcjonowania, samopoczucia i ogólnego stanu zdrowia.

Kluczem do SIBO – dieta FODMAP

W poprzednich artykułach pisałam, że SIBO przejawia się nie tylko manifestacjami ze strony układu pokarmowego, ale także innych układów, przez co często jest trudna do zdiagnozowania. Dieta FODMAP (fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides and polyols) polega na wykluczeniu z jadłospisu fermentujących oligo-, di- i monosacharydów oraz polioli (czyli fruktozę, fruktany, laktozę i alkoholole polihydroksylowe – czyli popularne słodziki i dodatki, jak sorbitol, mannitol, ksylitol) jest podstawą protokołu dr Siebecker oraz podstawową dietą w przypadku leczenia IBS (w większości przypadków Pacjenci chorzy na IBS cierpią też na SIBO – i na odwrót). Pani doktor Allison Siebecker jest jednym z czołowych naukowców, traktujących o SIBO, przez niektórych okrzyknięta wręcz “Quenn of SIBO”. Wybitna lekarka i specjalistka, której rekomendacjom z pewnością można ufać. Protokół dr. Siebecker powstał w połączeniu diet SCD (specific carbohydrate diet, której zasady zostały szeroko omówione w książce “Breaking the Vicious Cycle” Elaine Gottschall [1]) oraz FODMAP (która przeważa w większości).

Od czego zatem zacząć?

Wszystko zależy oczywiście od stanu zdrowia pacjenta i nasilenia dolegliwości bólowych. Podkreślę raz jeszcze, że SIBO często towarzyszy IBS (zespół jelita nadwrażliwego) i objawy pojawiają się zwłaszcza z przewodu pokarmowego, towarzyszy temu często apatia i brak energii, to wprowadzenie terapii żywieniowej zależy zwłaszcza od tych objawów. Warto podkreślić, że dieta FODMAP nie jest dietą, którą stosuje się do końca życia (trwa zazwyczaj kilka tygodni tygodni, w zależności od indywidualnej potrzeby).

Najlepiej początkowo wprowadzić Pacjentom dietę SCD, która troszkę różni się od FODMAP ( z tej diety usuwa się przede wszystkim kasze, ziarna, kukurydzę, ziemniaki i inne zboża) i stopniowo rozszerzać ją o produkty mało i średnio fermentujące FODMAP. Ten zabieg nie jest to jednak konieczne – jest to zależne przede wszystkim od stanu zdrowia jelit i samopoczucia pacjenta, oraz od wyników badań lekarskich.

Dieta FODMAP – o czym pamiętać?

Należy pamiętać, że na początku zawsze trzeba rozgotowywać produkty, miksować, obierać, rozdrabniać i wybierać produkty jak najmniej fermentujące (produkty z tzw. pierwszej tabeli, które można spożywać dowolnie) (tabela zamieszczona w pliku .pdf poniżej). Dietę rozszerza się powoli, wprowadzając nowe produkty pojedynczo -w przypadku wystąpienia dolegliwości warto odstawić na daną chwilę produkt i spróbować innego, ale wrócić do niego za parę dni lub tygodni, gdyż może wrócić na niego tolerancja.

Dr Siebecker zaleca także wprowadzenie takich warzyw, jak seler, kapustę, strączkowe, orzechy i ich mąki, mleka roślinne, surowe warzywa i owoce, kawę oraz alkohol dopiero po 1-3 miesiącach stosowania diety. Jednak ponad to zalecenie zawsze należy podkreślić, że są to wartości pośrednie – kolejność i czas wprowadzania poszczególnych produktów jest bardzo indywidualna i zależy od chorego, potrzeb jego organizmu  tolerancji!

Ważne jest, aby nie kontynuować bez potrzeby zbyt długo tej diety. Często zdarza się, że Pacjenci dobrze reagują na świeże warzywa i owoce oraz większość zbóż, więc nie ma konieczności stosować u nich miksów, nadmiernego rozdrabniania itp. Ważne jest też aby wzbogacić dietę w kiszonki (o ile są dobrze tolerowane), a jeśli Pacjent uwielbia nabiał to tylko domowej roboty (np. kefiry naturalne). Dobrze by było też zwiększyć podaż wielonienasyconych kwasów z rodziny omega-3 , które działają przeciwzapalnie i immunomodulująco oraz wprowadzić suplementację dobrymi probiotykami. Doktor również wskazuje, że można wspomagać leczenie SIBO dzięki tzw. ziołowym antybiotykom, ale nie jest to metoda dobrze przebadana i rekomendowana.   

Co po zastosowaniu protokołu i/lub antybiotyków?

No właśnie, tu jest problem – niestety SIBO jest chorobą nawrotową. Szczególnie ciężko się ją leczy u sportowców (zwłaszcza zawodowych), osób nie dbających o higienę życia i sen, oraz przewlekle zestresowanych (najczęściej pracą). Nadmierny rozrost może powrócić zwłaszcza w przypadku zwiększonego stresu (i nie chodzi tu tylko o tragedie rodzinne czy mobbing w pracy – nie zapomnijmy, że nadmierny wysiłek fizyczny organizm także odbiera jako bodziec stresowy), dlatego tak ważne w leczeniu tej choroby jest zmiana stylu życia, niekiedy nawet całkowitego otoczenia (np. wyprowadzka do innego miasta, zmiana pracy, zaniechanie nadmiernego sportu). Stan mojej wiedzy na dzisiaj oraz naprawdę sporo baz i źródeł nie potwierdza metody całkowitej eradykacji nadmiernie rozrośniętej flory na całe życie bez zmian w diecie i stylu życia.

Tabela FODMAP

Zamieszczam dla Państwa, który w sposób przejrzysty przedstawi Państwu w tabelkach produkty dozwolone / pośrednie / niedozwolone w protokole SCD i FODMAP aktualizacja z 2014r. http://www.siboinfo.com/uploads/5/4/8/4/5484269/sibo_specific_diet_food_guide_sept_2014.pdf

I mam nadzieję, że nikomu z Państwa się ona nie przyda, bo nie będzie takiej konieczności!

1. Kwiatkowski L, Rice E, Langland J. “Integrative Treatment of Chronic Abdominal Bloating and Pain Associated With Overgrowth of Small Intestinal Bacteria: A Case Report.” Altern Ther Health Med. 2017 Jul;23(4):56-61.
2. http://www.breakingtheviciouscycle.info/p/science-behind-the-diet/
3. Halmos EP, Power VA, Shepherd SJ, Gibson PR, Muir JG “A diet low in FODMAPs reduces symptoms of irritable bowel syndrome.” Gastroenterology. 2014 Jan;146(1):67-75.e5. doi: 10.1053/j.gastro.2013.09.046. Epub 2013 Sep 25
4. Dr. Siebecker Explains the Art and Science of the FODMAP Diet (Podcast 45) (http://scdlifestyle.com/2012/09/dr-siebecker-explains-the-art-and-science-of-the-fodmap-diet-podcast-45/)
5. http://www.siboinfo.com/
6. Rezaie A, Pimentel M, Rao SS “How to Test and Treat Small Intestinal Bacterial Overgrowth: an Evidence-Based Approach.” Curr Gastroenterol Rep. 2016 Feb;18(2):8. doi: 10.1007/s11894-015-0482-9.
7. Rosania, Rosa; Giorgio, Floriana; Principi, Mariabeatrice; Amoruso, Annacinzia; Monno, Rosa; Di Leo, Alfredo; Ierardi, Enzo “ Effect of Probiotic or Prebiotic Supplementation on Antibiotic Therapy in the Small Intestinal Bacterial Overgrowth: A Comparative Evaluation” Current Clinical Pharmacology, Volume 8, Number 2, May 2013, pp. 169-172(4)
8. B. P. Chumpitazi, J. L. Cope, E. B. Hollister et al. “Randomised clinical trial: gut microbiome biomarkers are associated with clinical response to a low FODMAP diet in children with the irritable bowel syndrome” Alimentary Pharmacology and Therapeutics, DOI: 10.1111/apt.13286, 24 Jun 2015
9. http://naczyniapolaczone.pl/sibo-cz-iii-protokol-dr-siebecker/