Produkty przeciwwskazane w ciąży – zagrożenie dla życia dziecka

Produkty przeciwwskazane w ciąży – zagrożenie dla życia dziecka.

Prawidłowe żywienie odgrywa znaczącą rolę w prawidłowym przebiegu i rozwoju dziecka. Jednak niektóre produkty przeciwskazane negatywnie wpływają  zarówno na zdrowe dziecka jak i na przebieg ciąży. Których produktów najlepiej unikać w czasie ciąży, aby nie narazić rozwijającego się płodu na niebezpieczne substancje?

Czego nie jeść w czasie ciąży?

Mleko niepasteryzowane i jego produkty – miękkie sery, szczególnie pleśniowe.

Mleko oraz przetwory są doskonałym źródłem wapnia, jodu oraz łatwo przyswajalnego białka. Jednak należy wystrzegać się spożywania przetworów z niepasteryzowanego mleka. Możliwe jest zakażenie bakterią listeria monocytogenes, która przeżywa nawet krótką pasteryzację oraz mrożenie. Zakażenie może spowodować poronienie, przedwczesny poród, urodzenie martwego płodu lub wrodzoną listeriozę noworodka objawiająca się zapaleniem opon mózgowych.

Listerioza przebiega zazwyczaj bezobjawowo, ale może też przypominać objawy grypy i dolegliwości układu pokarmowego (bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka), które po kilku dniach przemijają. Należy pamiętać, że bakteria ta może przebywać w drogach rodnych długo po porodzie będąc zagrożeniem dla kolejnych ciąż. Drugim zagrożeniem jest zakażenie Toksoplazmozą. Najgroźniejsze jest zakażenie w czasie I oraz II trymestru powodując opóźnienie wzrostu płodu, uszkodzenie wzroku słuchu, małogłowie dziecka. Zakażenia w III trymestrze przebiegają zazwyczaj bezobjawowo.

Niemyte owoce i warzywa

mogą spowodować zakażenie listeriozą lub toksoplazmozą z wszystkimi wyżej wymienionymi konsekwencjami.

Surowe i niedogotowane produkty – jaja, mięso, ryby, owoce morza

oraz składające się z nich potrawy – tatar, sushi, domowy majonez, kogel mogel. Są zagrożeniem zakażeniem Salmonellą. Bakterie mogą występować na powierzchni skorupki, ale zakażona kura może składać jaja zawierające bakterie wewnątrz jaj. Dlatego ważne jest spożywanie jaj na twardo, tak aby białko i żółtko ścięło się. Zakażenie powoduje sepsę u płodu oraz poronienie.

Kiełki warzywne

lucerny, koniczyny, rzodkiewki. Produkcja kiełków przebiega w ciepłych i wilgotnych warunkach, co sprzyja rozwojowi licznych patogenów. Mycie kiełków ani obróbka kulinarna nie gwarantuje ich eliminacji, dlatego w czasie ciąży lepiej z nich zrezygnować.

Orzeszki arachidowe

mogą być źródłem aflatoksyn. Jest najsilniejszą i najbardziej niebezpieczną mikotoksyną, wytwarzaną głównie przez grzyby należące do rodzaju Aspergillus. Zaburza proces syntezy białek oraz powodujących nowotwory wątroby. Produktami skażonymi aflatoksyną mogą być też źle przechowywane  zboża, nasiona roślin strączkowych, przyprawy, rodzynki.

Dlatego zaleca się spożywanie produktów ze sprawdzonych źródeł. Zakażenie jest głównym powodem unikania orzeszków w trakcie ciąży. Błędne jest przekonanie, że orzechy będą indukować alergie u nienarodzonego dziecka, nawet gdy kobieta nie przejawia objawów alergii. Eliminacja z diety potencjalnych alergenów w okresie ciąży nie jest skuteczna w zapobieganiu alergii noworodka.

Wątróbka

która jest bogatym źródłem cholesterolu oraz obfituje w witaminę A.  Nadmiar tej witaminy może powodować szereg wad wrodzonych u płodu – wady twarzoczaszki, ośrodkowego układu nerwowego, serca płodu.

Niektóre gatunki ryb długożyjących i drapieżnych

takie jak marlin, miecznik, szczupak, tuńczyk. Kumulują one w swoim organizmie kadm, ołów, oraz przenikające przez barierę łożyskową rtęć oraz dioksyny. Kumulacja toksyn może przyczynić się do niedorozwoju umysłowego, uszkodzenia wzroku i słuchu dziecka, deformacji płodu.

Podsumowanie

Prawidłowe żywienie kobiety determinuje zdrowie i jakość życia dziecka. Najlepszym sposobem na wykluczenie niepożądanych konsekwencji jest unikanie produktów przeciwwskazanych.

1. Wendołowicz A., Stefańska E., Ostrowska L.: Żywienie kobiet w okresie ciąży. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2014;20(3):341–345.
2. Waszkowiak K., Szymandera-Buszka K., SzewczykM.: Udział produktów mlecznych jako źródła jodu w diecie kobiet ciężarnych. Probl Hig Epidemiol 2010;91(4):560-563.
3. Frelich A., Czerwonogrodzka-Senczyna A.: Ocena wiedzy kobiet ciężarnych na temat produktów spożywczych wskazanych i przeciwwskazanych w ciąży. Położ Nauka Prakt 2015;1(29):9-15.
4. Heine R.G.: Preventing Atopy and Allergic Disease. Nestlé Nutr Inst Workshop Ser 2014;78:141-153.
5. Cox J.T.,Phelan S.T. .: Część 1. Bezpieczne odżywianie w czasie ciąży: obiektywna ocena ryzyka. Ginekologia po dyplomie 2017;3:12-18.
6. Sieroszewski P., Bober Ł., Kłosiński W.: Zakażenia podczas ciąży. Perinatol Neonatol Ginekol 2012;5(2): 65-84.
7. Jarzynka S., et al.: Mikotoksyny – niebezpieczne metabolity grzybów pleśniowych.  Borgis – Medycyna Rodzinna 2010;4:113-119.
8. Leszczynska-Fik A., Fik M.: Kiełki roślinne. Jakość mikrobiologiczna skiełkowanych nasion. Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny 2003;47:12