Po co nam woda w organizmie?

Po co nam woda w organizmie?

Jest to podstawowy płyn, jaki wchodzi w skład naszego organizmu. To dzięki niemu procesy w naszym ciele mogą prawidłowo przebiegać a fizjologiczne zmiany nie zachodzą gwałtownie i niespodziewanie. Służy ona także jako materiał budulcowy, poprzez fakt, iż wchodzi w skład wszystkich komórek i tkanek naszego organizmu. Jest doskonałym rozpuszczalnikiem i środowiskiem do przesyłu w naszym organizmie pomiędzy komórkami witamin i składników mineralnych. Stanowi środowisko do pracy naszych układów, bierze udział w trawieniu i wchłanianiu pokarmów.

Ponadto zapewnia nam odpowiednią, stałą temperaturę ciała, mając swój wkład w termo-genezę organizmu. Na koniec – pełni funkcję zwilżającą np. naszą gałkę oczną, czy zabezpieczającą np. mózg i rdzeń kręgowy. Jak więc widzimy woda w naszym organizmie jest niezbędna! Nie ma jej substytutu, ani żadnego innego płynnego źródła, który odpowiadałby za te wszystkie funkcje. [2]

Woda stanowi ok. 60% naszego ciała. Jest to wartość zmienna w zależności od wieku i cech danego organizmu. Organizm noworodka składa się z niej w 75%, co sukcesywnie zmniejsza się z czasem i już 1go roku życia wartość ta wynosi 60%. Im jesteśmy starsi, tym różnice są bardziej znaczące i zależne od płci – chłopcy mają jej więcej niż dziewczęta. [1]

Nawodnienie to podstawa!

Poziom nawodnienia organizmu zależy od wielu czynników, do których zaliczyć możemy: wiek, płeć, masę ciała oraz aktywność fizyczną. Przyjmuje się, że minimum 1,5l wody powinniśmy spożywać z napojami, a ok. 1l – z pożywieniem, co powoduje, iż nasze nerki, płuca, skóra i przewód pokarmowy mają odpowiednie środowisko do działania i co się z tym wiąże, bilans wodny w organizmie zeruje się.

Istnieją wzory, które mogą nam ułatwić obliczenie odpowiedniej dla naszego organizmu ilości. Pierwszy z nich wskazuje, iż powinniśmy spożywać 30ml wody/ kg m.c./ dobę – co bardzo łatwo można wprowadzić w życie znając swoją masę ciała. Drugi mówi nam o tym, iż powinniśmy spożywać dokładnie tyle płynów, ile wynosi energetyczność naszej diety – jeśli nasze menu oscyluje w granicach 2000kcal, wartość ta to ok. 2l płynów.

Jaką wodę wybrać?

Na rynku spotkać możemy zarówno wody mineralne, jak i źródlane, stołowe oraz smakowe. Jaki więc wybór byłby dla nas najlepszy?

Wody mineralne – są to wody wydobywane z otworów ziemnych, które zawierają składniki mineralne mające bardzo korzystny wpływ na procesy zachodzące w naszym organizmie. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 31 marca 2011 roku określa podział wód mineralnych na 4 rodzaje: bardzo nisko zmineralizowane ( do 50 mg s.m./l), niskozmineralizowane (50-500 mg s.m./l), średniozmineralizowane (500-1500 mg s.m./l) i wysokozmineralizowane (powyżej 1500 mg s.m./litr). W związku z tym, iż wody te zawierają odpowiednią zawartość składników mineralnych, nie powinniśmy spożywać ich codziennie oraz baczną uwagę zwracać na ich skład.

Wody źródlane – również wydobywane są z otworów ziemnych, jednak cechują się dużo mniejszą zawartością składników mineralnych niż wody mineralne. Polecana jest np. niemowlętom przez wzgląd na nieukształtowany jeszcze dobrze układ pokarmowy, dla którego wody mineralne mogłyby być szkodliwe.

Wody stołowe – są to wody będące składową wód mineralnych, źródlanych oraz składników mineralnych. Różnica polega jednak na tym, iż w tym przypadku wymieszanie nie nastąpiło naturalnie – do powstania tej wody niezbędna jest ingerencja człowieka.

Wody smakowe – ten rodzaj wód powinniśmy obchodzić z daleka. Zawartość cukrów jest tak duża, że można ją porównać z ilością dostępną w napojach gazowanych, czy batonach. Niestety wpływa to na poziom nawodnienia organizmu – w tym przypadku jest ono dużo mniejsze, a dodatkowo dostarczamy odpowiedniej ilości kalorii. Jeśli nie lubimy smaku „czystej” wody – możemy nadać jej smak sami – dodając zioła oraz sezonowe owoce.

Co jeśli mamy za mało wody w organizmie?

Gdy organizm odczuwa pragnienie, czyli przysłowiowo „chce nam się pić” – oznacza to, że odwodnienie sięga ok. 4-5%. Nieodpowiednia ilość spożywanych płynów może skutkować:

• Suchą, zniszczoną cerą
• Suchością spojówek, pogorszeniem widzenia
• Powstawaniem zaparć oraz bóli brzucha
• Osłabieniem, bólem głowy
• Uczuciem gorąca i duszności
• Pogorszeniem stanu fizycznego i psychicznego organizmu, rozdrażnieniem oraz spadkiem koncentracji
• Bezsenności
• Zaczerwienieniem skóry
• Zmniejszeniem ilości moczu oraz kału, a także powstawaniem złogów pożywienia w jelitach, co może przyczynić się do powstania chorób przewodu pokarmowego
• Powstaniem kamicy nerkowej na skutek upośledzenia diurezy
• Postawaniem obrzęków na skutek zwiększonego zatrzymywania się wody

1. Jarosz M., Szponar L., Rychlik E., Woda i elektrolity, [w:] Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych, [red.] M. Jarosz, B. Bułhak-Jachymczyk, IŻŻ, Wyd. Lek. PZWL, Warszawa, 2012, 143–154. http://www.izz.waw.pl/attachments/article/33/NormyZywieniaNowelizacjaIZZ2012.pdf
2. Pod red. Prof. Dr. Hab. N. Biol. Charzewska J., Jadłospisy dla dzieci w wieku przedszkolnym opracowane zgodnie z zasadami prawidłowego żywienia, IŻŻ , Wyd. IŻŻ, 2011, 74- 83.