Czytając poprzedni artykuł dowiedziałeś się wiele na temat obliczania wskaźnika BMI. Jednak istnieją także inne metody, które nie tylko oceniają naszą masę ciała, ale także jego skład. Niestety samo zważenie się niewiele powie nam o składzie ciała. Trzeba wiedzieć, że utrata kilogramów wcale nie musi wiązać się z pozbywaniem tkanki tłuszczowej. Podczas stosowania diety redukcyjnej czy trenowania według określonego planu warto obserwować, jakie zmiany zachodzą w naszym organizmie, a nie tylko kierować się cyferkami na wadze. Pomogą nam w tym nowoczesne metody, które pozwalają na przeprowadzenie analizy składu ciała. Ich krótki opis wraz z wadami i zaletami przedstawiam poniżej.
Krótki opis nowoczesnych metod analizy składu ciała
1) BIA – analiza impedancji bioelektrycznej
Jest to metoda prosta, szybka oraz nieinwazyjna, która ocenia zawartość beztłuszczowej oraz tłuszczowej masy ciała, a także stopień nawodnienia organizmu. Do tego wykorzystywany jest opór elektryczny nazywany impedancją. Różnego rodzaju analizatory, które można spotkać między innymi w gabinetach dietetycznych, różnią się od siebie ilością elektrod stykających się z ciałem. Badany staje na wadze, na której są one umieszczone, a dokładniejsze modele posiadają dodatkowo elektrody w uchwycie na ręce. W momencie przeprowadzania badania z elektrod przez ciało przepływają impulsy elektrycznie o niskim natężeniu, które napotykają się na opory ze strony tkanek. Prąd szybko przedostaje się przez mięśnie, które posiadają sporą zawartość wody, zaś przepływając przez tkankę tłuszczową spotyka większy opór. To właśnie ten opór jest nazywany impedancją. Powracający prąd trafia do urządzenia, dzięki czemu możliwy jest odczyt wyników przeprowadzonego badania.
Podstawowy analizator składu ciała przedstawia następujące wyniki:
- ciężar ciała
- masa tkanki tłuszczowej ogółem,
- procentowa zawartość tkanki tłuszczowej,
- masa mięśni szkieletowych,
- beztłuszczowa masa ciała,
- podstawowa przemiana materii (BMR),
- wskaźnik masy ciała (BMI),
- zawartość wody w organizmie.
Badania podstawowym analizatorem dokonuje się w pozycji stojącej i według określonych zasad, które z pewnością przedstawi Ci osoba je wykonująca. Istnieją również profesjonalne analizatory, które mierzą skład ciała w pozycji leżącej. Często przed badaniem należy wpisać w analizatorze takie parametry, jak : wzrost, wiek czy płeć.
2) Metoda DEXA lub DXA (Dual-Energy X-Ray Absorptiometry)
Wykorzystuje się w niej promieniowanie rentgenowskie. Metoda ta jest bezpieczna, szybka oraz bezbolesna. Badanie polega na tym, że dwie niskie dawki promieniowania skanują ciało człowieka. Na podstawie różnicy odczytów otrzymanych podczas badania można określić:
- masę kości (gęstość mineralną kości),
- masę tkanki tłuszczowej trzewnej,
- rozmieszczenie tłuszczu w organizmie (tłuszcz podskórny, wewnątrzotrzewny).
Badanie przebiega w sposób przyjazny dla badanego oraz operatora maszyny i trwa przeważnie kilkanaście minut. Do jego wykonania nie trzeba się specjalnie przygotowywać.
Która z nowoczesnych metod analizy składu ciała jest lepsza?
Zarówno jedna, jak i druga metoda oceny składu ciała posiada wady i zalety. Jednak obie pozwalają one na monitorowanie składu ciała oraz trybu życia. Dzięki nim pacjent może zauważyć czy stosowana dieta oraz zmiana stylu życia wpływa pozytywnie na jego zdrowie, zaś sportowiec ocenić czy jego plan treningowy działa.
Jeżeli chodzi o analizę impedancji bioelektrycznej to jest to coraz częściej wykonywane badanie. To badanie bezpieczne, szybkie oraz łatwo dostępne, gdyż oferuje je bardzo wiele gabinetów dietetycznych. Może je wykonać praktycznie każdy dorosły człowiek, jednak nie powinny brać w nim udziału kobiety w ciąży, osoby chore na padaczkę czy posiadające w ciele urządzenia, takie jak: rozrusznik serca czy metalowe implanty. Należy jednak pamiętać, że badanie przeprowadzone przy pomocy analizatora składu ciała jest obarczone pewnym błędem i jego wynik zależy od kilku czynników: typu i jakości urządzenia, poziomu nawodnienia czy posiłku zjedzonego przed badaniem, wykonywania intensywnych ćwiczeń przed wykonaniem analizy, picia alkoholu czy kawy przez badanego w ciągu dnia kilka godzin przed badaniem.
Z kolei DXA jest uważana za jedną z najdokładniejszych metod analizy składu ciała. Badanie to jest polecane osobom z wysokim ryzykiem wystąpienia osteoporozy. Jednak jego wykonywanie jest mało powszechne przede wszystkim ze względu na to, że sprzęt dostępny jest tylko w szpitalach lub placówkach badawczych. Ponadto to droga metoda, a podczas jej wykonywania osoba badana jest narażona na przyjęcie niewielkiej dawki promieniowania rentgenowskiego.
Podsumowując, metoda BIA jest bardzo powszechna i mimo, iż mniej dokładna to warto zrobić sobie badanie składu ciała z jej użyciem. Dietetyk, do którego się udasz z pewnością udzieli Ci informacji, jak przygotować się do badania oraz przeprowadzi je w taki sposób, by Twój wynik był jak najbardziej dokładny. Jeśli zaś chodzi o metodę DXA to wynik uzyskany podczas badania z pewnością będzie dokładniejszy. Jednak jest ona zdecydowanie droższa i mniej dostępna.Być może za jakiś czas się to zmieni. Na chwilę obecną warto docenić analizatory składu ciała i raz na jakiś czas wykonać sobie badanie z ich użyciem.