Jak zorganizować jadłospis dla pacjenta onkologicznego?
Dieta pacjenta onkologicznego to niezwykle ważny element terapii. Bez dobrej strategii żywieniowej szanse chorego na szybszy powrót do zdrowia są znacznie mniejsze. Paradoksalnie, część pacjentów zmagających się z nowotworem nie umiera bezpośrednio z jego powodu. Przyczyną jest niedożywienie.
Trzeba włożyć sporo wysiłku i determinacji, aby zachęcić chorego na nowotwór do regularnego jedzenia. Wspomniane problemy żywieniowe z jakimi muszą zmagać się chorzy poddani chemio – lub radioterapii uniemożliwiają normalne przyjmowanie posiłków. Posiłki zazwyczaj są pomijane i mało urozmaicone, a motywacja do jedzenia spada. Warto więc wiedzieć jak zaradzić poszczególnym problemom żywieniowym w czasie leczenia nowotworu.
Przeszkoda w jedzeniu- jak jej zaradzić?
Gdy pacjentowi onkologicznemu w trakcie chemio – lub radioterapii towarzyszą:
- nudności, wymioty – należy serwować choremu dużo mniejsze porcje. Mogą one być podawane częściej, ale dzięki mniejszym porcjom znacznie można zminimalizować uczucie przepełnienia, które prowokuje wymioty. Ponadto, lepiej unikać potraw o mdłym lub ostrym smaku, a w przypadku pojawienia się czasowej nietolerancji na mleko (zdarza się w trakcie chemio – lub radioterapii), należy wykluczyć lub mocno ograniczyć produkty mleczne, soki owocowe, słodkie ciasta i desery.
- biegunki – trzeba bacznie obserwować jaki produkt jedzony przez chorego powoduje u niego biegunkę. Należy go czasowo wyeliminować. Jeśli biegunka nadal nie ustępuje, wtedy najlepiej zastosować dietę bezmleczną, bezglutenową i niskoresztkową ( o obniżonej zawartości błonnika).
- zaparcia – wskazane jest podawanie dużej ilości płynów, a ponadto pomocne będą suszone owoce np. śliwki, morele czy rodzynki.
- problemy z przełykaniem – należy stosować dietę papkowatą, zapobiegnie ona częstym zachłyśnięciom.
- brak apetytu – w czasie leczenia bardzo często pacjentowi towarzyszy brak apetytu i niestety trudno temu zaradzić. Warto natomiast zrobić wszystko, aby zachęcić chorego do jedzenia. Należy pamiętać o temperaturze posiłku – nie może być on zbyt gorący, ani zbyt zimny. Nie wskazane są duże porcje i popijanie między kęsami (wtedy chory zje mniej). Atmosfera przy jedzeniu powinna być przyjazna i spokojna, należy zachęcać do jedzenia, ale nie wolno zmuszać. Posiłek powinien być podany w atrakcyjnej formie. Warto także rozważyć podawanie nutridrinków, które w małej objętości płynu dostarczają sporo energii.
- osłabienie – w czasie chemio – lub radioterapii warto podawać choremu dania z burakami, sok lub koncentrat z buraków, czy kwas buraczany, które wzmagają wytwarzanie krwinek czerwonych. Odporność organizmu wzmocnią arginina, glutamina oraz kwasy tłuszczowe z rodziny n-3.
- pacjentowi nie należy podawać tłustych, smażonych dań, wywarów mięsnych, ostrych przypraw i używek, ani żadnych posiłków bezpośrednio przed chemio – lub radioterapią.
Najważniejszą kwestią w leczeniu żywieniowym pacjenta onkologicznego jest to, aby nie dopuścić do niedożywienia. Dobrze odżywiony pacjent lepiej zniesie leczenie i szybciej wróci do zdrowia.
Bibliografia:
- Ciborowska H., Rudnicka A.: Dietetyka. Wyd. PZWL Warszawa, 2014. ISBN 978-83-200-4867-4.
- Grzymisławki M., Gawęcki J.: Żywienie człowieka zdrowego i chorego. Wyd. Naukowe PWN Warszawa, 2012. ISBN 978-83-01-16492-8.
- http://wco.pl/wp-content/uploads/2016/08/7-dieta-poradnik-fundacja-tam-i-z-powrotem.pdf
Author
