Dietetyk z własnym gabinetem. Część I: umowy o pracę
Gdy rozpoczynamy działalność na własny rachunek, towarzyszy nam wiele uczuć o przeciwstawnych znaczeniach. Z jednej strony pewność siebie, bo w końcu mamy coś swojego bez szefa na karku, z drugiej jednak obawy, ponieważ życie wymagać będzie od nas wkraczania na nieznane dotąd ścieżki wiedzy. Takim obcym terytorium może być na przykład zatrudnianie dodatkowych rąk do pracy. Gdy kompletnie się na tym nie znamy, warto przekazać pałeczkę w ręce profesjonalnego biura rachunkowego. Jednak sami również trzymajmy rękę na pulsie. Zadbajmy aby nie umknęło nam żadne z poruszanych poniżej zagadnień.
Skierowanie na wstępne badania lekarskie
Zanim w ogóle dopuścimy pracownika do wykonywania pracy, powinniśmy otrzymać od niego orzeczenie lekarskie, od lekarza medycyny pracy, stwierdzające brak przeciwwskazań do podjęcia pracy na stanowisku przez nas proponowanym. Prawo dopuszcza 2 warianty rozwiązań:
Gdy od ustania ostatniego stosunku pracy nie upłynęło 30 dni
Pracownik może nam okazać orzeczenie lekarskie z badań wykonanych w ramach ostatniej umowy o pracę, a także skierowanie na te badania. Jeżeli, jako nowy pracodawca, stwierdzimy, że warunki szkodliwe, zamieszczone w skierowaniu, odpowiadają warunkom pracy w naszym gabinecie, wówczas nie musimy kierować pracownika na badania wstępne. Pamiętajmy jednak, by po upływie terminu ważności dostarczonego orzeczenia przygotować skierowanie na badania okresowe.
Gdy od ustania ostatniego stosunku pracy upłynęło 30 dni
W takiej sytuacji przygotowujemy skierowanie na badania wstępne, w którym określimy warunki szkodliwe występujące w naszym miejscu pracy. Pamiętajmy, że za badania płaci pracodawca, który powinien przekazać pracownikowi dwa identyczne egzemplarze skierowania (jeden zostaje w przychodni, drugi zatrzymuje pracownik).
Podpisanie umowy od pierwszego dnia pracy
Prowadzenie akt osobowych pracowników jest ważnym obowiązkiem pracodawcy. Każda osoba musi posiadać własną teczkę, do której można będzie wpiąć dokumenty związane z zatrudnieniem, ubieganiem się o nie i jego ustaniem. Wśród tych pierwszych znajduje się umowa o pracę, którą należy przekazać do podpisania pracownikowi pierwszego dnia pracy przed dopuszczeniem go do jej wykonywania. Postąpienie wbrew temu obowiązkowi może skutkować ukaraniem grzywną od 1.000 do 30.000 złotych.
Do dyspozycji mamy następujące rodzaje umów o pracę:
- Umowa na okres próbny zawierana jest na maksymalnie 3 miesiące w celu „wypróbowania” siebie nawzajem, pracownika przez pracodawcę i pracodawcy przez pracownika
- Umowa na czas określony, również opatrzona datą końcową. Jest to umowa limitowana, co oznacza, że możemy zawrzeć nie więcej niż 3 takie umowy na maksymalnie 33 miesiące łącznie. Następna umowa terminowa lub umowa wykraczająca poza ramy czasowe wspomnianego limitu staje się, z mocy prawa, umową na czas nieokreślony
- Umowa na czas nieokreślony, to z kolei umowa bez daty końcowej
Umowa o pracę jest zawsze odpłatna. Minimalne wynagrodzenie za pracę jest ustalane przez państwo i w roku bieżącym wynosi 1850,00 zł brutto, a od 2017 roku – 2000,00 zł brutto.
Szkolenie BHP
Kolejnym obowiązkiem przed dopuszczeniem pracownika do pracy, jest wysłanie go na szkolenie BHP. Szkolenie takie dzieli się na instruktaż ogólny i stanowiskowy. Obie części mogą być prowadzone przez pracodawcę lub, w przypadku szkolenia ogólnego, jednostkę organizacyjną uprawnioną do prowadzenia szkoleń w tej dziedzinie, a w przypadku instruktażu stanowiskowego przez odpowiednio wykwalifikowaną osobę, wyznaczoną przez pracodawcę. Szkolenie wstępne będzie ważne 12 miesięcy. Przed upływem tego czasu wysyłamy pracownika na szkolenie okresowe.
Zgłoszenie do ZUS
W ciągu 7 dni od zatrudnienia obowiązkowo musimy zgłosić pracownika do ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, chorobowego, wypadkowego oraz zdrowotnego. Odprowadzać też będzie trzeba składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń pracowniczych. To wszystko na druku ZUS ZUA.
Odprowadzanie podatku
Każdy dochód pracownika jest opodatkowany i wiąże się z odprowadzaniem do Urzędu Skarbowego, do 20 dnia każdego miesiąca, podatku dochodowego. Zanim jednak go obliczymy, od wynagrodzenia brutto odejmujemy składki na ubezpieczenia społeczne i koszty uzyskania przychodu, które wynoszą 111,25 gdy pracownik mieszka i pracuje w tej samej miejscowości lub 139,06 w przypadku pracowników zamiejscowych. Obecnie podatek naliczony wynosi 18% lub 32% podstawy opodatkowania, zależnie od wysokości dochodu, osiągniętego od początku roku, i trzeba go zmniejszyć o składkę na ubezpieczenie zdrowotne oraz ulgę podatkową wynoszącą 46,33 miesięcznie, aby uzyskać wysokość podatku należną urzędowi.
Ewidencjonowanie czasu pracy
Przy zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę ważne jest również prowadzenie na bieżąco ewidencji czasu pracy pracownika, aby, jak wskazuje art. 149 Kodeksu Pracy, w sposób prawidłowy ustalić świadczenia wobec niego, związane z pracą.
Podstawa prawna:
- Art. 1 ustawy z 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy.
- Art. 251 § 1, § 3, art. 149 § 1, art. 229 § 1, § 11 pkt 2, § 4, § 4a, § 6, art. 2373 § 2, art. 281 pkt 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – (Dz.U. z 2014 r., poz. 1502; ost.zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 868)
- § 4. Ust.1. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2004 Nr 180, poz. 1860 z późn. zm.)
- § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 11 września 2015 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2016 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1385)
- § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 września 2016 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2017 r.
- Art. 6, ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (t.j. Dz.U. z 2009r. nr 205, poz. 1585)
- Art. 66 ust. 1 pkt 1a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008r. nr.164, poz.1027, z późn. zm).
- Art. 104 ust. 1 pkt 1a Ustawy z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. 2004 nr 99 poz. 1001)
- Art. 2 ust. 1 Ustawy z dnia 13.07.2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz.U. 2006 nr 158 poz. 1121)
- § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów (Dz.U. 2009 nr 186 poz. 1444)
- Art. 22 ust. 2 pkt. 1 i 3, art. 26, art. 27 ust. 1, art. 27b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)
Autor

Katarzyna Zabielska
Absolwentka wydziału Prawa i Administracji Wyższej Szkoły Menedżerskiej w Warszawie