Diety ketogeniczne stworzone przez różnych autorów w ostatnim czasie cieszą się dużym zainteresowaniem. Od kilkudziesięciu lat tego rodzaju diety wykorzystywane są z powodzeniem w lecznictwie między innymi schorzeń neurodegeneracyjnych, epilepsji, choroby Alzhaimera i Parkinsona. Jednak zwiększone zainteresowanie dietą ketogeniczną popularnie zwaną „keto” nie wynika z jej właściwości leczniczych w wyżej wymienionych schorzeniach, a z jej rzekomo zdolności odchudzających. A więc czym jest dieta ketogeniczna?
Na wstępie należy zaznaczyć, że utrata masy ciała na keto nie wynika z ograniczenia spożycia węglowodanów, a jest efektem spożywania mniejszej ilości pokarmu w związku z restrykcją kaloryczną i ilościową, która towarzyszy tej diecie. Wysokie spożycie tłuszczu przy jednoczesnym ograniczeniu spożycia węglowodanów powoduje zablokowanie utleniania kwasów tłuszczowych i powstania ciał ketonowych. W wyniku metabolizmy ciał ketonowych powstaje aceton, który jest winny charakterystycznemu zapachowi z ust osób stosujących dietę ketogeniczną. Oprócz acetonu powstaje również: beta-hydroksymaślan, metylglioksal i acetooctan. Wszystkie te związki mogą powodować w organizmie szereg zmian.
Najważniejszą zmianą do której prowadzą jest powstanie kwasicy ketonowej (ketozy), glikowanie białek i ingerencja w mechanizm regulacji przyjmowania pokarmu (obniżony apetyt), a na koniec zmian
w kondycji psychofizycznej. Skąd więc tak duże zainteresowanie dietą ketogeniczną? „Bycie na keto” jest stosunkowo łatwe i pomaga zapanować nad uczuciem głodu. Posiłki spożywa się bardzo rzadko przez co nie trzeba spędzać dużo czasu w kuchni. Zmiany w zakresie odczuwania uczucia głodu odbywają się na poziomie fizjologii, tzn. wysoka podaż tłuszczu doprowadza do nasilenia sekrecji cholecystokinino-pankreozyminy, hormonu odpowiedzialnego za regulację czynności motorycznej
układu pokarmowego (np. skurcze woreczka żółciowego), ponadto ciała ketonowe oddziałują na ośrodkowy układ nerwowy hamując chęć spożycia pokarmów.
Oprócz zmian w zakresie gospodarki tłuszczów dochodzi również do zmian w gospodarce węglowodanowej. Na skutek ograniczenia spożycia węglowodanów dochodzi do obniżenia udziału glukozy w produkcji energii dla mięśni. Zostaje zahamowana biosynteza przenośnika glukozy GLUT-4
w komórkach mięśniowych, a magazyny glikogenu zostają wyczerpane, przez co zdolność do aktywności ruchowej ulega drastycznemu obniżeniu. Zmiany związane z metabolizmem glukozy wpływają również na metabolizm białek tzn. nasilenie procesów glukoneogenezy. Proces ten prowadzi do nasilenia katabolizmu (niszczenia) białek i wykorzystania białek jako prekursorów dla glukozy. Co to oznacza? Organizm szukając materiałów energetycznych (w sytuacji, w której nie dostarczamy mu
glukozy) natarczywie szuka ich wewnątrz organizmu i wykorzystuje białka (m.in. z mięśni) do produkcji energii, a to już jest zjawiskiem niepokojącym w dłuższej perspektywie czasu. Efekem takich działań może być spadek masy ciała, ale przy jednoczesnym spadku jakości naszego ciała tzn. zmniejszy się procentowy udział mięśni, a wzrośnie procentowy udział tkanki tłuszczowej, mówiąc jeszcze prościej mięśni będzie mniej, a tłuszczyku więcej.
Nie chcąc tylko straszyć wspomnę też o pozytywnych aspektach związanych z dietą ketogeniczną, bo jak wspomniałam wcześniej ma zastosowanie w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych, więc musi mieć też pozytywne aspekty związane z jej stosowaniem. Niewątpliwie pozytywnym skutkiem
stosowania tej diety jest ograniczenie stresu oksydacyjnego związanego ze zwiększoną koncentracją poziomu glukozy we krwi. Wysoki poziom glukozy we krwi doprowadza do uszkodzeń komórek beta- trzustki i ograniczenia syntezy insuliny, co z pewnością działa na niekorzyść funkcjonowania organizmu. Ograniczenie podaży węglowodanów prowadzi do ograniczenia glikacji i związanego z tym stresu oksydacyjnego, a to tłumaczy dlaczego dieta ketogeniczna pomaga chorym na Alzchaimera.
Chcąc podsumować warto zaznaczyć, że dieta ketogeniczna jest dietą niedoborową, nie zapewnia odpowiedniej poważy składników mineralnych, witamin i białka, a to niesie za sobą w perspektywie
długoterminowej zagrożenie dla zdrowia. Obniżenie ilości glikogenu wpływa na spadek możliwości treningowych i samopoczucia. Popularność keto jako diety odchudzającej wydaje się być niezasadna i nie ma udokumentowanej większej skuteczności w stosunku do innych diet redukcyjnych, również wysoko węglowodanowych.
Pamiętaj o jedzeniu owoców. Pisaliśmy o tym na naszym blogu:
https://blog.tiqdiet.com/pl/trwa-sezon-na-owoce/
